صد و دوازدهمین کنگره آمریکا امروز آغاز به کار می کند. جمهوری خواهان مدتهاست که به دنبال چنین روزی بوده اند تا هم بتوانند سیاست های خود را که در بعضی زمینه ها در تقابل با سیاست های اوباماست پی گیری کنند و هم بتوانند اوباما را در طول دو سال آینده تحت فشار قرار داده و وی را در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۲ شکست دهند.
دو ماه پیش بود که جمهوری خواهان در انتخابات میان دوره ای شکست سنگینی را بر اوباما و هم حزبی هایش تحمیل کردند. در آن انتخابات جمهوری خواهان در مجلس نمایندگان با ۲۴۱کرسی در مقابل ۱۹۴ کرسی اکثریت قابل توجهی بدست آوردند و در مجلس سنا اکثریت قابل توجه دموکرات ها را کاهش داده به نحوی که هم اکنون دموکرات ها ۵۱کرسی و جمهوری خواهان ۴۷ کرسی دارند و ۲کرسی متعلق به مستقلین است. در دو سال اول ریاست جمهوری اوباما هر دو بخش کنگره آمریکا در اختیار دموکرات ها بود و این امتیاز برای ریاست جمهوری آمریکا فراهم شد تا به کمک کنگره قوانینی را که سالها دموکرات ها در انتظار آن بودند مانند اصلاح نظام بهداشتی به تصویب برساند.
اکنون چند سوال مطرح است.
۱- آیا ترکیب جدید کنگره باعث قفل شدن نظام تصمیم گیری در آمریکا خواهد شد؟ ۲- آیا اوباما با کنگره جدید مقابله خواهد کرد و یا با آن کنار خواهد آمد؟ ۳- آیا جمهوری خواهان به دنبال به کرسی نشاندن شعارهای انتخاباتی خود مبنی بر مقابله با دست آوردهای اوباما طی دو سال گذشته خواهند بود و یا افزایش قدرت خود را در کنگره مصروف زمینه سازی شکست اوباما در سال ۲۰۱۲ خواهند کرد؟۴- آیا صرفا  مسائل داخلی  آمریکا مورد توجه کنگره جدید خواهد بود و یا برخی  مسائل خارجی نیز محل اختلاف دموکرات ها و جمهوری خواهان خواهد بود؟ ۵- بحث جمهوری اسلامی ایران در کنگره جدید تا چه حد مطرح خواهد شد؟
پاسخ اول: بعید است که تضاد دولت و کنگره آمریکا باعث به بن بست رسیدن کارها در نظام تصمیم گیری آمریکا شود. در طول تاریخ آمریکا بارها اتفاق افتاده که دولت و کنگره در تقابل با یکدیگر عمل کرده اند و در عین حال کارهای کشور نیز کم و بیش جلو رفته است. تقابل دو حزب در طول دو سال آینده نیز از این قاعده مستثنی نیست. هم اعضای جمهوری خواه کنگره و هم رئیس جمهور مایل نیستند به عنوان تخریب گر مطرح شده و مسئولیت بن بست احتمالی در نظام آمریکا را به عهده گیرند به ویژة آنکه هر دو حزب نگاه امیدوارانه ای به انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۲ دارند. ‍‍‍
پاسخ دوم: اوباما یکی از عملگراترین روسای جمهور آمریکاست. عملکرد دوساله وی نشان می دهد که وی هر جا که احساس کند نیاز به مصالحه دارد در عمل به آن شک نمی کند. نمونه اخیر آن توافق وی با جمهوری خواهان کنگره در اواخر سال میلادی گذشته در خصوص تمدید نظام مالیاتی که از دوره بوش به جا مانده بود است که با اعتراض برخی دموکرات ها نیز همراه بود. مطمئنا در طول دو سال آینده اوباما انعطاف بیشتری از خود نشان خواهد داد و سعی خواهد کرد تا حد امکان از درگیری با کنگره اجتناب کند. البته موضوع اصلاح نظام بهداشتی از موارد نادری است که اوباما بر موضع خود اصرار خواهد ورزید و به نظر می رسد با اصرار جمهوری خواهان مبنی بر تغییر این قانون درگیری شدیدی در کنگره به وجود خواهد آمد. جمهوری خواهان مشکل عمده ای در گذراندن مصوبات در مجلس نمایندگان ندارند ولی با توجه به اینکه دموکرات ها فقط نیاز به ۴۱ رای برای بلوکه کردن مصوبات مجلس نمایندگان دارند لذا اوباما چندان نگران تغییر قانون نظام بهداشتی نخواهد بود. البته جمهوری خواهان امیدوارند با رای بالای خود در مجلس نمایندان مخالفت با آن را در سنا برای دموکرات ها سخت کنند.
پاسخ سوم: در طول مبارزات انتخاباتی جمهوری خواهان قول های متعددی مبنی بر مقابله با سیاست های اوباما در صورت پیروزی دادند. مطمئنا بعد از آغاز کار کنگره جمهوری خواهان به ویژه آنهایی که برای اولین بار وارد کنگره شده اند دست به کار خواهند شد ولی جمهوری خواهان نیز مانند اوباما عملگرا هستند و در مواقعی که منافع حزبی اشان اقتضا کند با اوباما سازش می کنند. نمونه اخیر آن تصویب قانون نظام مالیاتی و تصویب معاهده استارت در ماه گذشته بود که پیروزی بزرگی برای اوباما قلمداد شد. در طول مبارزات انتخاباتی برخی از جمهوری خواهان عدم تصویب معاهده استارت را یکی از اولویت های خود قرار داده بودند. اولویت اصلی دموکرات ها پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آینده است و فشار بر اوباما و یا مصالحه با وی در این راستا تفسیر می شود. 
پاسخ چهارم: عمده موضوعاتی که جمهوری خواهان بر آن تکیه خواهند کرد مسائل داخلی آمریکا خواهد بود. موضوعاتی چون کاهش هزینه های دولت، اصلاح نظام بهداشتی و جلوگیری از افزایش دخالت دولت درامور مردم از طریق مقررات دست و پا گیراز جمله موضوعاتی خواهند بود که در طول دو سال آینده وقت زیادی از کنگره و دولت را خواهند گرفت. در این نزاع مسائل سیاست خارجی نقش کم رنگ تری خواهند داشت. به طور مثال جمهوری خواهان با خروج نیروهای آمریکا از افغانستان در تابستان سال جاری میلادی مخالفت خواهند کرد. البته کنگره از اهرم بودجه عملیات آمریکا در عراق و افغانستان نیز استفاده کرده و قادر به ایفای نقش خواهد بود. کار مهم دیگر جمهوری خواهان در طول دو سال آینده برگزاری جلسات پرسش و پاسخ  کنگره خواهد بود که با حضور مقامات ارشد دولت اوباما تشکیل خواهد شد. مسلما در این جلسات سیاست خارجی اوباما نیز مورد انتقاد جمهوری خواهان قرار خواهد گرفت.
پاسخ پنجم: یکی از موارد انتقاد از سیاست جاری آمریکا در کنگره موضوع ایران خواهد بود و حضور قوی جمهوری خواهان ضد ایران در کنگره جدید مباحث مربوط به ایران را پر رنگ تر از گذشته خواهد کرد. اگرچه در کنگره قبلی نیز مواضع جمهوری خواهان و برخی دموکرات ها نسبت به ایران تند بود ولی با توجه به حضور اکثریت دموکرات در کنگره قبلی فشار چندانی به دولت اوباما در این زمینه وارد نمی شد و حتی در هماهنگی با دولت مواضع ضد ایرانی شکل می گرفت. در کنگره جدید جمهوری خواهان از هر فرصتی برای تضعیف اوباما و نا لایق معرفی کردن وی برای ریاست جمهوری بعدی استفاده خواهند کرد و قطعا بحث ایران یکی از بحث های مورد توجه آنها برای حمله به اوباما خواهد بود.
در مجموع می توان چنین نتیجه گیری کرد که در طول دو سال آینده هر دو حزب تلاش خواهند کرد تا در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۲ تاثیرگزار باشند. این بدان معنی نیست که در این مدت کنگره نقش مثبتی در سیاست آمریکا نخواهد داشت و درگیری دو حزب کنگره را با بن بست روبرو خواهد کرد. بلکه واقعیت این است که نمایندگان جمهوری خواه در کنگره تلاش خواهند کرد تا از اهرم کنگره استفاده کرده و اوباما را تضعیف نمایند. از طرف دیگر اوباما سعی خواهد کرد تا از طریق تعامل و در صورت لزوم ایستادگی بر مواضع خود راه را برای انتخاب مجدد خود فراهم نماید. در این میان باید انتظار داشت که با توجه به لابی قوی صهیونیست ها در کنگره جدید مواضع کنگره نسبت به ایران تند تر شده و دولت اوباما برای سخت گیری بیشتر علیه ایران تحت فشار قرار گیرد. از سوی دیگر غیر محتمل نیست که اوباما با در نظر گرفتن انتخابات آینده ریاست جمهوری مواضع خود را نسبت به ایران سخت تر کرده و برای اینکه نشان دهد که رئیس جمهور مقتدری است دست به اعمال غیر معقول نیز بزند. لذا ضروری است راهبرد جمهوری اسلامی ایران در این خصوص مشخص شده و ضمن هوشیاری و تاکید بر مواضع اصولی امان، با اتخاذ سیاست های حساب شده، عقلانی و بدور از جنجال ‍‍‍‍‍برای مقابله با سیاست ضد ایرانی جدید حاکمیت آمریکا برنامه ریزی کنیم.