سنت پاسداری و پاسداشت از مفاخر علمی، سنت نیک، قابل ارزش وستایش روزگار تاریخ فکر و علم ما ایرانیان است شناخت بهتر و شایسته تر از مشاهیر و معارف ملی و دینی  وظیفه جدی نظام اسلامی است.  ما که در تلاشیم تا با جهان علم و معرفت آشنا شویم و در مسیر تحولات علمی و تکنولوژیک عالم، مردان صاحب رأی و نظر را بهتر و بیشتر بشناسیم،  باید از  بزرگان خود آغاز کنیم و ببینیم در جای جای ایران فرهنگی چه گوهرهایی زاده شده اند و سرشت و سرنوشت ملت ها را مهر و  رقم زده اند. 

امروز نیز پاسداشت شخصیت مهربان و با فضیلتی است که آفاق اندیشه و حکمت و دانش ایشان ورای جدول بندی های سیاسی و جغرافیایی است. حکیم و فیلسوف  متفکر نامدار حضرت آقای دکتر رضا داوری از جمله مردان نیک نهادی است که نسبت به دین، فرهنگ، استقلال و آزادی با آثار علمی، فکری، کلامی و مکتوب خود از گوهر دین و دیانت پاسداری کرده اند. 

وقتی به کارنامه علمی و تلاش های قلمی و گام های بلند أیشان می نگریم، در پس این چهره آرام و متین و محترم یک جهان جوش وخروش و مسولیت و درد واگاهی بخشی ، میتوان دید.

فیلسوف کیست و مسولیت و رسالت  تاریخی و جهانی او چیست؟

فیلسوف کسی است که طراح یک مکتب فلسفی مستقل و یا حداقل صاحب یک نظریه فلسفی مستقل باشد. فیلسوف کسی است که به یک یا چند مکتب یا نظریه فلسفی به نحوی مسلط باشد که یا بتواند از آن مکتب یا نظریه فلسفی به صورت قابل قبولی دفاع کند یا بتواند آن را به بهترین نحو ممکن به دیگران بفهماند ، مثل  شهید مرتضی مطهری، مرحوم حکیم متاله آقا جلال آشتیانی، علامه نامدار آیت الله سید محمد حسین طباطبایی،  حکیم خبیر  و مفسر کبیر جوادی آملی، مرحوم علامه شعرانی تا بزرگان مکاتب فلسفی تهران میرزای جلوه و اصفهان اقا علی مدرس زنوزی و حاجی سبزواری و در مسیر این تاریخ حکمت و خرد و اندیشه  گام برداشتند.

 اکنون حاملان فلسفه  وتاریخ علم و حکمای خردمند فیلسوفان و متفکرانی چون داوری اردکانی و غلام حسین دینانی  و اعوانی در راه تحقق حکمت متعالی اسلام و تشیع  مردانه میدان داری کرده و میکنند. 

این حکیمان در سیر حکمت و اندیشه و خرد، با شناخت دقیق از مکاتب فلسفی شرق و غرب عالم و با نگرش عمیق به سیر تحول حکمت و اندیشه در اروپای قرون پیش و پس از رنسانس و با تحولات قرون  نوزدهم و بیستم امریکا آشنا شدند ولی مرعوب نگشتند. تا آنجا که لازم بود، با نهضت ترجمه آمیخته و آموخته شدند ولی هیچگاه اصالت اندیشه و حکمت بومی را رها نکردند. 

آموزش اخلاق  و حکمت و ادبیات فلسفه اسلامی و ایرانی دغدغه و هم غم دکتر داوری و همه حکیمان ایران معاصر بوده است. اگرچه از بستر دانش و اندیشه و حکمت در غرب  تکنولوژی و دانش را دریافتند  و بی تردید ساحت علوم جدید، دانش اطلاعات، انفورماتیک، اجتماع اقتصاد، بهداشت، تاریخ، جامعه‌شناسی،  جغرافیا، حقوق، دین، ذهن، رایانه، روان‌شناسی، ریاضیات، زبان، زیست‌بوم، زیست‌شناسی، سیاست، شیمی، طبیعت، انسان، علم، فرهنگ، فلسفه، فیزیک، فناوری، فیلم، کنش ،مهندسی، منطق، موسیقی، هنر، هوش مصنوعی پدید آمده است و حکیمان و خردمندان  و دانشمندان ایرانی حاملان  و واسطان این  علوم و فنون بوده اند ولی  هیچگاه در پی  تسلیم در برابر لیبرالیسم کلا سیک و ساختارشکنانه نبوده اند  و نسبت به واژه های  خداانگاری بایسته‌شناسی و  دوگانه‌انگاری  و خوددوستی  و  اگزیستانسیالیسم، فمینیسم، لذت‌گروی، هرمنوتیک، انسان‌گروی، ایدئالیسم، کانت‌گروی، اثبات‌گرایی منطقی، مارکسیسم، ماده‌باوری، یگانه‌انگاری، طبیعت‌گرایی، نوافلاطونی، زبان عادی، جزئی‌نگری اخلاقی، پدیدارشناسی، افلاطون‌گرایی، فلسفه پسامدرن، پساساختارگرایی خود را از دست ندادند و با اعتماد به نفس کامل،  نسبت بین علم و دین و اخلاق و سیاست را پاسداری کردند. 

 داوری از زمره روشنفکران دیندار است.  از مکتب و مدرسه ای فکری است که هم از تجربه بشری بهره را با  رسالت  نبوی و وصایت علوی  در آمیخته است  و هیچگاه گوهر دین را در  مدرنیته قربانی نمی کند و معتقد است که وحی در دوران مدرن, همچنان نکات عمیقی و فراوان برای گفتن و آموختن دارد و انبان افادتش تهی ناپذیر است  و اگرچه  استعداد آن را داشته و دارد  که در دو عرصه سیاست و دیانت دگرگونی های عظیم بیافریند، ولی سعی در استغنا و استقلال فکری از ویژگیهای فیلسوف کویر ماست.

روشنفکران دیندار  با امید و آرمان با هدایت وحی و چراغ خرد برای یافتن حقیقت و سوختن ظلمت روان اند و دیندارند و  ایمان دکتر  داوری  ایمان محققانه است، ایمانی  بر شان شناخت و تعبد بنا گشته است  نه بر هوس و ترس و نه بر طمع شیرین قدرت بلکه وی با آرمانی عقلانی یا تجربه ایی روحانی  تفکر را مستمرا تطهیر و تکمیل می کند. هویت فکر دکتر داوری آرام و قرار ندارد، همواره  هویت سیال بوده و با خردورزی و حقیقت جویی و خرافه سوزی  همراه و همزاد بوده است . 

داوری متعلق به هویت جمعی دینداران  است که دینداریشان  هویتی، خاص دارد.  در آثار و ماثر داوری  درد وحرمان ایمان و یقین موج می زند، نه در آن میتوان  طوفان نوح دید و  یا  طغیان روح،  ایشان آرام و متین غمگسار مهجوری دین باوران است. 

دکتر داوری به معنویتی آزاد از دین نه  باور دارد و ونه التزام .  او دانش آموخته دین و اخلاق  در مکتب بزرگان حکیم و متادب به آداب چون مرحوم آیت الله خاتمی است  و از آموزگاران تجارب اشراقی و از طائران گلشن قدس یعنی پیامبران، امامان  و حکیمان صالح آموخته است  که مجرب ترین شهسواران عرصه سلوک و فاتحان آفاق تجردند. روشنفکران دیندار، دیندارند نه کاسبان  و سوداگران متاع دین. تلاش خود برای شناخت معرفت را در مدرسه وحی نه از سر مصلحت که از روی ارادت و رسیدن به دروازه حقیقت  جستجو می کنند.  

به تاریخ فکر و فلسفه اگر دقیق بنگریم فارغ از اتفاقات چند دهه اخیر بویژه در دوران توفق مارکسیسم و اندیشه مکاتب مدرن و مادی  فیسوفان مسلمان  رفتاری دینی و پیشینه ای و پیشانی بلند داشته اند. به قول یکی از متفکران ارزشمند معاصر  صدرالدین شیرازی که توانست تجربه عرفانی و تفکر برهانی و تعالیم وحیانی را در کنار هم بنشاند و گمان باطل ناسازگاری تدین و تفکر را رسوا سازد. این فیسوفان فرزند زمانه خود بودند و هستند. 

باید دست متفکران و فیلسوفان معاصر را با افتخار و وضو بوسید که شجاعانه قدرت ذهن و چابکی قلم را در دلدادگی و دلبستگی به انبیاء حنیف  وامامان و معصومان و رهروی از حکیمان و همنشینی با عارفان به کار بستند و در روزگار غربت دین، منادی دین مداری مردم و نسبت بین دین و جامعه شدند.

مهمترین خدمتی که امروز از فیلسوف آزاده و متفکر مسلمان انتظار می رودف تلاش عالمان دین و اندیشه  به اخلاق است، نه به سیاست. انتظار اخلاقی از دین باید داشت و آن را نقد اخلاقی باید اصلاح کرد. رفتار دولت مردان  هم از نقد اخلاقی نباید مصون بماند که امروز جامعه و مردم سخت نیازمند نقد آن هستند . 

 انتقاد به عالم سیاست از وظائف مصلحان  و متفکران  است  که  کلامشان  و وجودشان عین  عبادت است، فقط روشنفکران دیندار، با  صراحتی دقیق و قرائتی تازه از جامعه می توانند، فضایی درخور برای شان مردم ترسیم کنند. 

پایان سخن  آن که فیلسوف شهیر کویر از بستر یکی از ارودوگاهای علم و فرهنگ و دانش این سر زمین رشد کرد. 

اردکان از منظر تاریخ کانون  پرورش عالمان و فقیهان و فیسوفان برجسته بوده که هر کدام در عصر و دوره خود از اقطاب روزگار شماخته و نامیده شده اند.تاریخ  بلند این شهر  شهیر مردمانی را به حوزه های علمی و فکری تقدیم کرده است که در تاریخ علم کلام و فلسفه نام آور ایران بوده اند  اما امروزه متاسفانه مفاخر اردکان در پس پرده گمنامی و غربت به سر می برند و اطلاع و آگاهی ما محدود به چندتایشان بیشتر نیست. از این رو لازم است که برای معرفی و شناساندن هرچه بهتر و بیشتر این بزرگان و فرزانگان قدمها و گامهای عملی بر داشته  شود.