امیر دریابان علی شمخانی
دبیر محترم شورای عالی امنیت ملی
با سلام و احترام
به استحضار می‌رساند با توجه به نقش راهبردی احزاب در جوامع مدنی و با توجه به شرایط حساس کنونی، موضوع بحران آب و تبعات اجتماعی و فرهنگیِ ناشی از آن، و تلاش جهت پیشگیری از تبدیل یک بحران اجتماعی به موضوعی امنیتی، به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های حزب ندای ایرانیان تبدیل شده است که به‌صورت ویژه در حال بررسی می باشد. به استناد قانون اساسی، با عنایت به نقش کلیدی نهاد فرا قوه ای شورای عالی امنیت ملی در خصوص مسائل کلان کشور، حزب ندای ایرانیان بر آن شد تا در این مرقومه، پیشنهاد خود را به حضرتعالی تقدیم نماید. ندای ایرانیان معتقد است موضوع آب، بحثی امنیتی نیست ولیکن توجه ویژه به امنیت آب، از وظائف مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی ایران می باشد.
اگرچه طی پانزده سال آبی اخیر میزان بارش باران کمتر یا نزدیک به متوسط بلندمدت بارش بوده است و داده‌های آماری مؤید کم‌آبی و اقلیم نیمه خشک و خشک کشور می‌باشد اما به نظر می‌رسد ساختار نابسامان مدیریت آب، دلیل اصلی بحران فعلی آب می‌باشد؛ به‌گونه‌ای که انتقال آب بین حوضه‌ای که از دیدگاه مدیریتی ساده‌ترین، از دیدگاه اقتصادی گران‌ترین و از دیدگاه زیست‌محیطی مخرب‌ترین شیوه به شمار می‌رود به عنوان راهکار مدیریت بحران آب موردتوجه قرارگرفته است. بهره‌برداری بیش‌ازاندازه از آبخوان‌های کشور بدون اینکه طبیعت توان جایگزینی داشته باشد، وجود 400 هزار حلقه چاه عمیق غیرمجاز شناسایی‌شده، خروج بدون برنامه‌ریزی آب از مرزهای کشور، الگوی ناصحیح کشت، گم‌شدن و هدر رفت آب شیرین در شبکه آب‌رسانی کشور، احداث پروژه‌های عمرانی و صنعتی بدون توجه به تبعات زیست‌محیطی و اجتماعی، نمونه‌ای از مصادیق سو مدیریت در حوزه آب می‌باشد.
بحرانی که زاینده بحران‌های اجتماعی و فرهنگی دیگری همچون تخلیه روستاها، رشد آمار بیکاری در استان‌های تحت تأثیر بحران کم‌آبی، کاهش سرمایه اجتماعی، گسترش حاشیه‌نشینی کلان‌شهرها، درگیری و اختلاف میان مردم و مسئولان، هجوم ریز گردها، خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها، از بین رفتن مشاغل بومی، گسترش آلودگی‌های آبی، اختلال در امنیت غذایی و ... بوده است. توجه به سوابق و مشاهدات تبعات این بحران‌ها نشان از جدی بودن بحرانی دارد که به‌مرور تمام ارکان و زوایای زندگی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شهروندان این مرزوبوم را به مخاطره انداخته است. بحران‌هایی که با اقداماتی همچون کشاورزی ناکارآمد با بازده پایین، عدم اجرای کارهای کارشناسی در مکان‌یابی سدها-آبخیزها و آبخوان‌ها، عدم اجرای صحیح دیپلماسی آب و عطش توسعه بدون توجه به توان اکولوژی ایران‌زمین تشدید یافته است.
با عنایت به اهمیت توجه به تبعات منفی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی این‌گونه بحران‌ها خلأ رصد تهدیدات بحران آب در کشور مشهود است و رصد امنیت آب و ارائه راهکارهای عملیاتی و کارشناسی جهت رفع بحران آب تنها با تعامل گسترده و بیش‌ازپیش کلیه قوا و سازمان‌ها و نهادهای متولی امنیت و آب صورت خواهد گرفت.
توجه به مطالعات و واکاوی‌های کارشناسان حزب ندای ایرانیان، در شرایط کنونی، یکی از مهم ترین مراجع برای پیگیری این موضوع و تلاش برای غلبه بر بحران کم آبی و سازگاری با اقلیم ، شورای عالی امنیت ملی می‌باشد.
رصد امنیت آب، باید با همکاری سازمان‌ها و نهادهای متولی آب صورت گیرد و شایسته است شورای عالی امنیت ملی، از کارشناسان مجرب امور راهبردی، محیط زیستی و آینده‌پژوه بهره برده و نیز برای بهره‌مندی از تجارب کارشناسانه‌ی سایر نهادهای مرتبط، تعامل با وزارت امور خارجه، وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو و ... را در دستور کار خود قرار دهد.
به همین منظور و با توجه به شرح وظایف شورای عالی امنیت ملی مندرج در اصل یک‌صد و هفتاد و ششم قانون اساسی مبنی بر هماهنگ نمودن فعالیت‌های سیاسی، اطلاعاتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، حزب ندای ایرانیان، پیشنهاد ایجاد «کمیسیون امنیت آب، محیط‌زیست و هیدرو دیپلماسی» ذیل شورای عالی امنیت ملی با ترکیبی متشکل از متخصصان و صاحب‌نظران مجرب امور محیط زیستی، حقوقی و قضایی را به حضور تقدیم می‌دارد.
شورای عالی امنیت ملی، به‌واسطه‌ی جایگاهی که دارد، با ایجاد این کمیسیون می‌تواند پیوند گسترده‌ای میان مسئولان مربوطه، تصمیم گیران و تصمیم سازان حوزه آب ایجاد کند. این کمیسیون باید با شناسایی نقاط تهدید و تأثیراتی که بحران آب بر امنیت ملی دارد از طریق ایجاد ارتباط چند سویه میان دستگاه‌ها و متولیان حوزه‌ی آب، هدف‌گذاری‌های فنی و کمی و همچنین تبیین برنامه‌های اجرایی و کاربردی علمی، تخصصی و فنی را در دستور کار قرار دهد.
با این توصیف، مهم‌ترین وظایف کمیسیون امنیت آب، محیط‌زیست و هیدرو دیپلماسی با رویکرد ایجاد موازنه در حوزه‌ی آب و امنیت در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، به شرح زیر پیشنهاد می‌گردد:
1. تبیین راهکار یکپارچه‌سازی مدیریت منابع آب و هماهنگی مصوبات و اقدامات نهادهای متولی در حوزه‌ی منابع آب با نگاهی ملی، علمی و اجرایی به مبحث امنیت آب
2. رصد تبعات بحران آب در وجوه فرهنگی-اجتماعی-قومیتی و ارائه‌ی راهکار و تبیین نقش نظارتی شورای عالی امنیت ملی در طرح‌های ملی و منطقه‌ای
3. تبیین راهکار الزام ارائه‌ی پیوست پدافند غیرعامل در طرح‌های مرتبط با ذخیره‌سازی، تولید نیرو و انتقال آب در سطوح ملی و منطقه‌ای
در انتها، به عنوان یکی از دلسوزان ایران عزیز و نماینده‌ی حزب جوان ندای ایرانیان از آن مقام عالی انتظار دارد ضمن بررسی پیشنهاد فوق، نتیجه به نحو مقتضی به اطلاع این حزب رسانده شود.
سید محمد صادق خرازی
