سلام علیکم؛
قبل از هر چیز لازم میدانم به میهمانان عزیز خانمها و آقایان بویژه سخنرانان محترم خیرمقدم عرض نمایم و از اینکه دعوت مجموعه آموزش و پژوهش را پذیرفتند تقدیر و تشکر نمایم. همچنین از دفتر و مرکز مطالعات خلیج فارس و خاورمیانه به خاطر برپایی این گونه نشستهای مطلوب تشکر کنم.
- خاورمیانه از جمله مناطقی است که بشدت از تحولات اخیز متأثر شده و این آثار و پیامدها بدون شک در بلند مدت نیز ادامه خواهد داشت و از هم اکنون شاهد تحولات جدیدی در این منطقه خواهیم بود.
- در رابطه با تحولات اخیر، خاورمیانه از چند جهت اهمیت پیدا میکند.
الف) خاورمیانه مهد جهان اسلام محسوب میشود و اتهام وارده هر چند به صورت تلویحی، کشورهای عربی و در نهایت جهان اسلام را هدف گرفته است که به رغم نفی کامل تروریسم از نگاه جهان اسلام چنین جریان سوء تبلیغی کماکان استمرار یافته است.
ب) مسأله فلسطین به عنوان کانو ن اصلی بحران در منطقه و اشاره بسیاری از تحلیلگران به حمایت یک جانبه دولت آمریکا از رژیم اسرائیل و سیاستهای افراطی شارون به عنوان فرمانده اصلی در بحران کنونی تروریسم، نکته اساسی دیگری است که مسلماً در شکل جدید نظام بینالملل و سیاست های بینالمللی، پس از 11 سپتامبر از جایگاه مهمترین برخوردار خواهد شد.
ج) فرصتطلبی و سوء استفاده رژیم اسرائیل از بحران کنونی در اتهام وارد کردن به جهان اسلام، که در کوتاه مدت توانست خود را از زیر بار فشار افکار عمومی جهان رهایی بخشد و موضوع فلسطین را به مسألهای حاشیهای تبدیل کند و کشورهیا عربی را به اتهام تروریسم به موضع تدافعی فرو برد و در ادامه گره خوردن مسأله تروریسم با بحران فلسطین در خاورمیانه بدون شک معادلات سیاسی جدیدی را در منطقه رقم خواهد زد، که البته رژیم اسرائیل در بلند مدت برنده چنین معادلهای نخواهد بود.
- تعارض ردونی کشورهای عربی با افکار عمومی خود و خطر به لرزه افتادن پایههای مشروعیت حکومتها در جهان عرب و رابطه با دولت آمریکا از جمله مسائلی است که بار دیگر در منطقه در حال تکرار است. در این میان بررسی جنبشهای اسلامی و اسلام سیاسی نیز از مواردی است که بار دیگر در کانون توجه جهان قرار گرفته است. و احتمالاً شاهد موج جدیدی از برخوردها و تنشها در کشورهای اسلامی بویژه در منطقه خاورمیانه و خواهیم بود.
- حضور جدیتر آمریکا در منطقه با داشتن بهانه جدیدی تحت عنوان مقابله با تروریسم که سعی خواهد کرد از آن برای فشار بر کشورهای منطقه خاورمیانه و ادامه حضور خود استفاده کند عامل جدیدی است که به احتمال زیاد برخی از معادلات منطقهای را از خود متأثر خواهد ساخت و در این میان علاوه بر وضعیت روند سازش، وضعیت آینده عراق از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود.
- با وجود تمامی آنچه گفته شد نباید فراموش کرد که سیر تحولات در منطقه خاورمیانه بیش از هر چیز به چگونگی آینده تهاجمات آمریکا به کشور ضعیف و بیپناه افغانستان و موفقیت آن در رسیدن به اهداف مفروض خود در افغانستان دارد. موفقیت و یا شکست آمریکا در باتلاق افغانستان به طور حتم نه تنها نوع و شکل معادلات جهانی بلکه منطقه خاورمیانه را نیز از خود متأثر خواهد ساخت.