منطقه ممنوعه پروازی و آینده لیبی

سرانجام بعد از چند هفته بحث و گفتگو، پنج شنبه شب شورای امنیت قطعنامه 1973 را در خصوص منطقه ممنوعه پروازی در لیبی با 10 رای مثبت و 5 رای ممتنع چین، روسیه، آلمان، هند و برزیل به تصویب رساند. اهم نکات این قطعنامه به شرح ذیل است:

1. درخواست استقرار آتش بس فوری و پایان کامل خشونت، حملات و سوء رفتار با غیرنظامیان

2. تصمیم به ممنوع کردن همه پروازها بر فراز لیبی به منظور حمایت از غیرنظامیان

3. صدور مجوز به اعضای سازمان ملل جهت اتخاذ همه اقدامات لازم برای حمایت از غیرنظامیان از جمله در بنغازی و تاکید بر این که این مجوز شامل اشغال خارجی به هر شکل و در هر نقطه لیبی نمی‌شود.

4. تقویت تحریم تسلیحاتی لیبی

5. مسدود ساختن دارایی‌های 7 نفر دیگر از اقوام و نزدیکان قذافی

6. مسدود ساختن دارایی‌های 5 موسسه مالی لیبی از جمله بانک مرکزی و شرکت ملی نفت لیبی

7. درخواست از دبیرکل سازمان ملل برای تعیین یک هیات 8 نفره از متخصصین برای کمک به نظارت بر اجرای تحریم علیه لیبی

این تصمیم شورای امنیت از جهات ذیل قابل توجه است:

1. اشاره قطعنامه به دادن مجوز به اعضای سازمان ملل برای اتخاذ "همه اقدامات لازم" برای حمایت از غیر نظامیان به معنای مجاز دانستن استفاده از نیروی نظامی علیه رژیم قذافی برای اجرای قطعنامه است. بر این اساس حمله جنگنده‌های دیگر کشورها علیه تانک‌ها و دیگر ادوات نظامی سنگین لیبی مجاز دانسته شده است. استفاده از این ادبیات در قطعنامه‌های دیگر شورای امنیت سابقه داشته است. در زمان اشغال کویت توسط عراق، در قطعنامه 678 شورا از این ادبیات استفاده شد.

2. ممنوع ساختن منطقه ممنوعه پروازی در لیبی چالشی عمده برای کشورهای غربی است زیرا با اجرای دقیق این مصوبه امکان سقوط جنگنده‌های ناتو و به اسارت درآمدن خلبانان آنها وجود دارد. به همین علت بود که از ابتدای طرح موضوع در شورا، آمریکایی‌ها اعلام کردند که اجرای این طرح پیچیده بوده و لازم است ابتدا سیستم پدافند هوایی لیبی خنثی شود.

3. اگرچه آمریکا در تدوین قطعنامه و تصویب آن نقش داشت ولی هنوز مشخص نیست که چگونه در اجرای منطقه ممنوعه پروازی در لبیی ایفای نقش خواهد کرد. فعلا انگلیس و فرانسه اعلام کرده اند که سریعا وارد عمل خواهند شد.

4. اشاره قطعنامه به عدم صدور مجوز برای اشغال خارجی به دنبال مخالفت برخی از کشورها از جمله کشورهای عربی و اسلامی صورت گرفت. صراحت قطعنامه در این زمینه به دلیل کسب رای لازم در شورا برای تصویب قطعنامه و اطمینان دادن به کشورهای منطقه است که هدف اشغال لیبی نیست. به همین دلیل است که آمریکا، انگلیس و فرانسه اصرار دارند که نیروی نظامی کشورهای عربی در این عملیات شرکت کرده و یا حداقل در مخارج آن سهیم باشند تا این طور به نظر نیاید که غرب یک بار دیگر به یک کشور اسلامی حمله کرده است.

5. رای ممتنع آلمان به قطعنامه وجود شکاف در مجموعه غرب را در زمینه مقابله با رژیم قذافی به روشنی نشان داد. موضع رسمی آلمان در دادن رای ممتنع این بود که آن کشور مخالف شرکت در یک جنگ در شمال آفریقا است. البته روشن است که مسائل داخلی آلمان از جمله انتخابات در آن کشور و مخالفت مردم با شرکت در جنگ دلیل اصلی عدم همراهی آن کشور با آمریکا، انگلیس و فرانسه بوده است.    

 رژیم لیبی که به منظور جلوگیری از صدور قطعنامه زبان تهدید خود را صریح تر کرده بود و قذافی حتی گفته بود اگر دنیا دست به دیوانگی بزند ما هم دیوانه می شویم، بلا فاصله بعد از تصویب قطعنامه اعلام کرد که آماده است برای حفظ غیرنظامیان آتش بس را فورا به اجرا گذارد. ظاهرا بعد از این اعلام، حملات سنگین رژیم لیبی به مواضع مخالفین قذافی ادامه دارد. به نظر می‌رسد که هدف قذافی از اعلام پذیرش آتش بس ایجاد شکاف در کشورهای غربی و ندادن بهانه به آنها برای شروع عملیات نظامی علیه آن رژیم است.

اکنون مشخص نیست در صورتی که قذافی واقعا آتش بس را رعایت کند پاسخ غرب چه خواهد بود. موضع اعلامی آمریکا و شرکایش کنار رفتن قذافی از قدرت است، موضوعی که بعید است در کوتاه مدت حاصل شود به ویژه در زمانی که نیروهای قذافی طی چند روز گذشته چند شهر مهم را از دست معارضین بیرون آورده اند. تعلل غربی‌ها در اعلام ممنوعیت پرواز بر فراز لیبی در ابتدای حملات هوایی قذافی علیه مخالفین، این پیام را برای رژیم داشت که می تواند با خیال راحت مخالفین و غیر نظامیان را از هوا و زمین به خاک و خون بکشد.

آینده لیبی قابل پیش بینی نیست. هم اکنون غربی‌ها صحبت از لزوم خروج نیروهای قذافی از شرق لیبی می‌کنند، جایی که از نظر ذخائر نفتی بسیار غنی است. به نظر می‌رسد که غرب یا مایل نیست رژیم قذافی به طور کامل ساقط شود و یا قادر به انجام آن نیست. حالت نه جنگ و نه صلح در لیبی عملا آن کشور را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم خواهد کرد، نتیجه ای که جهان اسلام از آن متضرر خواهد شد. باید فشارهای سیاسی، اقتصادی بر رژیم قذافی تشدید شده و جامعه جهانی به طور یک صدا، قاطعانه و درچارچوب مقرارات بین المللی و بدون لشکرکشی به آن کشور با دیکتاتور لیبی برخورد و او را مجبور به کناره گیری کرده تا در نهایت مردم لیبی بدون دخالت خارحی و در یک لیبی یکپارچه سرنوشت خود را تعیین کنند.  



شنبه 28 اسفند 1389  3:26

آخرين تاريخ بازديد : شنبه 3 آذر 1403  2:48:7
تعداد بازديد از اين خبر : 11627
 
   copyright 2009-2010, all right reserved. WWW.KHARAZI.IR نقشه سایت        سایتهای مرتبط        تماس با ما