شرق:سوم خرداد نقطه عطف تجلی حماسه دفاع مقدس ایران در برقراری پیوندی واقعی با همه باورهای اجتماعی، فرهنگی، اعتقادی، سیاسی تعریف می شود. گذر زمان از حقیقت این تجربه مهم تاریخی هرگز نخواهد کاست واقعه ای که در وجودش صلابت و ثبات و امنیت را به همراه داشت و پشتوانه ای شد برای ماندگاری و پیشرفت ایران.اگر مردمی حماسه های خود را فراموش کنند هویت تاریخی خود را از دست داده اند و دچار بی ریشگی خواهند شد. آنچه حماسه ملت ها را در تاریخ ماندگار می کند معنای ایمان و باوری است که در نزد نسل هایی است که به آن دوره تعلق دارند. فتح خرمشهر یک پدیده بوده. به یاد آوریم که پیامبر بزرگ اسلام همواره زمزمه می کردند «اللهم ارنا الاشیاء کماهی» خداوندا پدیده ها را همان گونه که هستند به ما نشان ده. پدیده ای که در آن رمز و راز مردانگی، پایداری و گنجینه درخشان و گوهر ماندگاری از عظمت وحدت و یکپارچگی و تجلی اتحاد و همبستگی بود. باید بپذیریم که جنگ ها و ستیزها همزاد انسان و جهانند. تقریباً تمامی تحولات در تمدن های بشری با جنگ، دفاع و حماسه همراه بوده و غالباً نقطه عطف در مسیر فرود و فراز تمدن های بشری محسوب می شوند. همان فرضیه تاریخی که جنگ های سرنوشت ساز، مسیر تاریخ انسان و جهان را مشخص کرده اند. حماسه دفاع مقدس نمونه ای از تقابل مرسوم بین هویت و ماهیت سلطه و فرهنگ و نظام نوبنیاد مردم ایران تعریف می شود. آزادی خرمشهر چه از حیث معادلات سیاسی و چه از نظرگاه تاکتیک و تکنیک نظامی پدیده ای نوبنیاد در تاریخ حماسه دفاع مقدس و همچنین در نحوه کیفیت حضور ایران در صحنه های ملی- منطقه ای و بین المللی تعریف می شود.اگر به تاریخ آن روزگار بازگردیم به آگاهی ها و دانایی های خود افزون خواهیم کرد که فرزندان همین سرزمین چگونه با تلاش ها و ایثار ها توانستند سرچشمه وحدت و محبت و همدلی شوند و آن فضیلت ها و افتخار ها را در تاریخ خود ثبت نمایند. علاوه بر ایمان و اخلاق و ایثار می توان گفت تکنیک و کیفیت عملیات رزمندگان اسلام به هنگام آزادی خرمشهر، همه را غافلگیر و مبهوت کرد. آزادی خرمشهر و نتایج ناشی از آن در بعد ملی، منطقه ای و بین المللی قابل بررسی است. سلسله عملیات های فتح المبین، طریق القدس و ثامن الائمه نه تنها ماشین نظامی رژیم عراق را از کار انداخت بلکه معادله جدیدی در مناسبات منطقه و جهان به همراه آورد.60 ساعت نبرد جانانه و مردانه، گرفتن بیش از 19 هزار اسیر از دشمن، کشته و زخمی شدن 16500 نفر از عراقی ها، آزاد سازی بندر استراتژیک خرمشهر، انهدام روحیه نظامی عراق، آزاد سازی دو جاده استراتژیک اهواز و خرمشهر و آزادسازی 5400 کیلومتر از سرزمین های مقدس ایران دستاورد این واقعه بزرگ بود. به یاد داریم در همان ایام، مردم ایران تنها و مظلوم بودند و گرفتار در تحریم کشور های غربی و دو قطب جهان قدرت در جنگ سرد. همین اعراب هم در تقابل با نظام نوبنیاد جمهوری اسلامی از هیچ کمکی به صدام و غربیان دریغ نکردند. آزادی خرمشهر، امید دشمنان ایران را به یاس تبدیل کرد و در مقابل تواضع و کرنش در برابر اقتدار جمهوری اسلامی را به همراه آورد. وسعت جایگاه منطقه ای و بین المللی، باز شدن راه های هموار، حضور مقتدرانه جمهوری اسلامی در سطح بین المللی و ثبات و امنیت ایران و تغییر توازن سیاسی- نظامی به سود ایران و پیدایش موقعیت جدید از نتایج این پیروزی بود. این پیروزی در ارتقای سطح بینش و آگاهی عمومی در باور به فرهنگ ایثار و گذشت بی نهایت موثر بود. احیای مجدد توان نظامی ایران اعم از سپاه پاسداران و ارتش و برتری استراتژی و تاکتیک ایران در عراق از دستاوردهای دیگر آزادی خرمشهر است.
در واقع عنصر اصلی و تعیین کننده در این مرحله که منجر به تغییر ماهیت جنگ نیز شد تجلی حضور آگاهانه مردم و کارآمدی تکنیکی رزمندگان اسلام بود.اگر چه آرزوی دشمنان در شکست ملت ایران به تغییر تاکتیک آنان در برقراری صلح و آتش بس رویکرد دیگری شد، اما با در نظر گرفتن واقعیت ها در آن مقطع و توجه به منافع و حقوق حقه جمهوری اسلامی خود دارای بحث دیگری است که به داوری تاریخ باید سپرده شود.و اما مسوولیت و رسالت نسل امروز چیست. نباید فضیلت های ملی و تاریخی این مردم فراموش شود. اگر دنیای اسلام به تکاپوی تجدید حیات و احراز هویت خود گراییده است نتیجه همین ایثار و گذشت هاست.اگر ایران امروز، اندیشه تکوین تمدن و فرهنگ شگرف اسلام را در سر می پروراند برای تحقق آینده ای که اینگونه مشحون از امیدها و آرزوها باشد تعریف می شود. بی گمان باید مسیری مملو از سختی ها و دشواری ها را پیمود. همان راهی که نیاکان مان بیش از یک قرن برای تحقق آزادی، عدالت و توسعه مجاهدت کردند. یاد شهیدان و ایثارگران و آزادگان و همه پیشگامان استقلال ایران را گرامی می داریم.به میراث ماندگار و فضیلت های درخشان آنان افتخار و اذعان می کنیم که آن همه ایثار فراموش نخواهد شد و با صدای بلند می گوییم شما حق هستید. دفاع از حق یعنی تجلی و تشخص حماسه و پیوند انسان -تاریخ- حماسه با حق در همین جهاد و تلاش و ایثار معنی می یابد.