شادروان ایرج افشار، بزرگ مرد محقق و دانشی ایران به رحمت الهی پیوست . مردان بزرگ وابسته مزد و مقام نیستند و ورای جدول بندی های صوری و سازمانی تعریف می شوند. ایرج افشار همتی دردانه، عزمی راسخ کارنامه ای درخشان و افتخار آفرین داشت. افشار مظهر تلاش و کوشش و سمبل خدمت خالصانه و سخاوتمندانه به دانش و دانش پژوهشان بود. مردی از تبار دانشوران بالنده ایران چون محمد تقی دانش پژوه، دکتر عباس زریاب خویی و شادروان دکتر صدیقی که در یک جمله در گذشتشان ، سوگ دانش است.
عظمت و بزرگی نیاز به درک دارد. افشار و دانش ایران شناسانه او اجل از معرفی است و بهراستی در برابر عظمت اندیشه او عجز و ناتوانی، بهترین پاسخ است.
افشار جوان زیست و برنا درگذشت. همیشه قامتش استوار بود. صداقت و عظمت روح او فارغ از ریا کاری بود. زندگی افشار وقف تولید علم و دانش و حکمت ایرانی گذشت.
افشار مرد بزرگی است. بهقول شکسپیر مردان بزرگ، بزرگی را به سه گونه کسب کرده اند: بزرگ زادگانی همزاد بزرگی اند و نیز به همت تلاش فردی کسب کننده بزرگی اند و چونان خردمندانی هستند که بزرگی به آنها تحمیل می شود. افشار یک چنین مرد خردمندی بود که همه ویژگی های بزرگی در او تجلی پیدا کرده بود .
ایرج افشار ثروتمند زاده ای است وارث موقوفه مرحوم شادروان دکتر محمود افشار . ولی چونان خردمند و سخاوتمند میراث دار گنج وقف بود که چون حدیث دیگری در یک قرن گذشته، از تلاش های سترگ آن پدر و این پسر نمادی کم نظیر مردان دانشور و فرهنگ ساز ایران پدیدار گشته است و نمونه بارزی از درخشندگی فکر و عمل در صفات وی تجلی پیدا کرده بود. او سخاوتمندانه به دانش می اندیشید و بی بهانه خود را وقف دانش و دانستن و عالم و شاگرد کرده بود.
در چکاچک حملات تند بی خردی ها و نگاه ها و برداشت های انتزاعی با سختی ودشواری از حکمت ایرانی دفاع کرد.
افشار با دکان داری ایران شناسان با بزرگی و گذشت رفتار می کرد و هرگزایران شناسی آلوده به افراط و تفریط را بر نمی تابد. مجله آینده طی سرمایه هفتاد سال تلاش جدی میراث پدر به رغم نا مهربانی حرامیان، سرمایه بزرگی بود و درد و دریغ که طوفان ویران گر تعصب وانحصار این کار بزرگ را متوقف ساخت.
ایران بایست به ایرج افشار افتخار کند و شایسته است تا قدر شناسان نیک طینت به ارج نامه ایرج در ورای فکر و تلاش او اهتمامی ملی ورزند تا حکایت مردان با فضیلت، حدیث ماندگاری خیل مشتاقان دانش واندیشه گردد.
کتابخانه ملی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران از مرحمت قلمی وقدمی افشار بی بهره نبود و اصولاً در هر سرسرایی که با کتاب هویت پیدا می کرد، نشانه ایی از ایرج افشار میتوان یافت و گوئی بوی گل افشار گرفته بود.کارنامه درخشان افشار ستودنی وحیرت آور است. چگونه یک انسان تا این حد، نیک نامی ماندگار از خود باقی گذارد و برشبستان تاریخ علم این سرزمین بدرخشد و از جمله خادمی از خادمان فرهنگ و اندیشه ایران گردد. پدیده نو نگاری در عرصه کتاب شناسی و فهرست نویسی و تصحیح نسخ مرهون فکر بلند و تلاش اوست. ایرج افشار خدمت خلق را عین عبادت میدانست و بی بهانه تلاش فیاض وی در عرصه ایران شناسی و ایران پژوهی سرآمد محققان نام آور و ایرانشناسان معاصر است. گوئی معارف ایران پژوهی در عمق اندیشه هایش برای بسط مطالعات ایران شناسی هویت یافته بود.
شادروان افشار سفیر برجسته فرهنگ ایران بود. کتابخانه های جهان مراکز ایران شناسی و حتی شناسی هایی که به نحوی به تاریخ وجغرافیا وتمدن وفرهنگ ایران پیوند علمی داشته و دارند نام نامدار ایران شناس ایران پژوه و نگاه ژرف او هویت بخش آن سرا و مرکز میشد. علاوه بر عمق اطلاعات و گستره بینش و دانشش درویشی و بی پیرایگی افشار زبانزد عام وخاص بود
شادروان افشار بسترسازی علمی برای محققان میکرد و نسبت به تربیت نسل جوان با ژرف نگری به تربیت مشتاقان امی پرداخت. افشار فارغ از مزد و منت در راه خدا و انسانیت قلم می زد. یادش گرامی باد.
