1. با توجه به اینکه ایران، پیشتر دو بسته پیشنهادی اتحادیه اروپایی را در تابستان 84 و تابستان 85 رد کرده است، چرا اتحادیه اروپا بازهم سیاست چماق و هویج و یا همان تشویق و تنبیه را ادامه می‌دهد.
ج1- این توضیح را لازم است در ابتدا بدهم که اگر چه ریاست هیات آورنده بسته آقای خاویر سولانا است . ولی این بسته پیشنهادی اتحادیه اروپائی نیست بلکه مخرج مشترک نظرات کشورهای عضو دائم شورای امنیت و آلمان یعنی همان 5+1 است والبته که حداقل هائی هستند که که کشورهای عضو اتحادیه اروپا با آن موافقند.
در این راستا دونکته اساسی را نباید از نظر دور داشت.اول اینکه این بسته یک مبنا و پایه راه حل دراز مدت معضلی است که بزعم آنان موجب صدور قطعنامه های تحریم شورای امنیت شده است.ولی ممکن است ترجیحات اولیه و اولویت های سیاست خارجی کشورهای مزبور نباشد. اروپائی ها ویا امریکائی ها ویا روسها و حتی چینی ها ممکن است راه حلهای مختلفی را بپسندند.بهرحال این فصل مشترک آن چیزهائی است که توانسته اند به حد اقلی از اجماع نظر برسند.
دوم اینکه اگر چه محتوای این بسته با مشوقهائی که در دور های قبلی مذاکره داده بودند تفاوت های بنیادین ندارندولی نباید فراموش کرد که فضا و محیطی که چنین پیشنهاداتی که مطرح میشوند تفاوتهای ملموسی پیدا کرده اند.علی الاصول از نظر استراتژی مذاکرات دیپلماتیک یک پیشنهاد واحد درآتمسفر و زمانهای متفاوت میتواند بازخوردهای گوناگونی داشته باشد. لازم است تاکید کنم که این کشورها می خواهند وانمود کنند که پیگیر موضوع از طریق دیپلماسی هستند تا چنانچه ایران با نظرات آن ها موافقت نکرد زمینه کار بعدی در شورای امنیت فراهم شده باشد.
2. به نظر شما آیا این بسته پیشنهادی امکان بررسی و همکاری متقابل را فراهم می‌اورد یا نه؟
ج2-تا کنون واکنش سرد جمهوری اسلامی با بسته پیشنهادی آنان دلگرمی زیادی را نباید برایشان بوجود آورده باشد.ولی چنانچه عناصر منفی که مغایر با حقوق ایران بر اساس NPT است از آن حذف شده و عناصر بیشتری که دربر گیرنده خواستها و نگرانی های اساسی جمهوری اسلامی باشد به آن اضافه شوند میتواند مبنائی برای مذاکره امیدوارکننده ای باشد. عناصر تهدید کننده ای در کنار پیشنهادات تضمین شده وجود دارد که با توجه به تجربه گذشته ایران نمی تواند امیدوار کننده باشد ولی نفس مذاکره بدون قید و شرط می تواند یک گام به جلو برای تشریح بیشتر ایده ها و به یک توافق رسیدن باشد.
3. به عقیده شما همکاری مشترک میان بسته های ایران و اروپا وجود دارد یا نه؟
ج3-در یک طرح مذاکراتی صرفا تشابهات عبارتی دلیل قابلیت پل زدن بین نظرات مختلف فیه نیست.آنچه اهمیت بیشتری دارد پلاتفرمی است که از آن سکو یک ایده و نظر قابل مذاکره مطرح میشود. همکاری از دل مذاکره بیرون می آید.نمی شود برای همکاری از زور و فشار و تحمیل یک طرفه استفاده کرد.تجربه نشان می دهد که اگر دو طرف واقع بینانه وبر اساس احترام متقابل مذاکره کنند می توانند به یک فهم مشترک دست پیدا کنند. البته موضوعات مشترک در هر دو بسته وجود دارد که می تواند مشترکا مورد بررسی قرار گیرند.
4. ضعف بسته پیشنهادی اروپا را در چه می‌بینید؟ آیا فکر نمی‌کنید در بسته پیشنهادی اروپا جای تضمین های امنیتی به دلیل مخالفت های سرسختانه اروپا خالی است؟
ج4-اجازه بدهید عرض کنم من شخصا با گرفتن و یا دادن تضمین امنیتی برای یک کشورموافق نیستم وآنرا تحقیر آمیز میدانم .امنیتی که توسط خارجی تضمین شودبراحتی میتواند نکول شود.چه تضمینی بالا تر ازمنشور ملل متحد میتوانند بدهند؟ آنچه که مهم است این است که هیچ مسولیتی در رابطه با خاورمیانه عاری از سلاح اتمی در بسته پیشنهادی اروپایی پیش بینی شده نشده است. اسرائیل، پاکستان وهند با شتاب به سوی توسعه زرادخانه های هسته ای خود گام بر می دارند و مشکلی که جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که صرفا به دنبال استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است با این قضیه دارد، بی توجهی جامعه بین الملل نسبت به قدرت های دیگر هسته ای در منطقه است. یک طرح جامع امنیتی اگر در بر گیرنده واقعیت های منطقه ای نباشد و مخالف با واقع بینی باشد.تاثیر چندانی نمی تواند داشته باشد. بسته پیشنهادی اروپا از طرفی در درون خود دچار یک نوع واقع بینی و در عین حال یک نوع برداشت انتزاعی است. مگر تا به حال غربی ها برای توسعه تحقیق و علم در ایران کاری کرده اند که اکنون به آن توصیه می کنند؟ آنها رفتاری را پیشنهاد می کنند که خود تحقیر آمیز است.
5. در بسته پیشنهادی اروپا بر لزوم تعلیق غنی سازی اورانیوم تاکید شده است. پاسخ ایران هم به این درخواست مشخص است. ادامه پرونده هسته‌ای ایران را با توجه به این وضعیت چگونه ارزیابی می‌کنید.؟
ج 5-غنی سازی اورانیوم از منافع ملی و حق ملت ایران است.ولی ما باید هشیار باشیم که تضمین های عینی که نگرانی های طرف مقابل را می تواند بر طرف کند را با مذاکره و همکاری ادامه بدهیم. استراتژی ما باید مبتنی بر مذاکره و شفاف سازی باشد.البته این نظر شخصی من است که در زمان بندی های مذاکره مطرح شده از سوی آقای سولانا مذاکره کارشناسان، وزراء و مذاکرات جامع تر صورت گیرد می توانیم در مراحل مختلفی که مطرح است به یک جمع بندی برسیم.مشروط بر اینکه دو طرف نگاه های انتزاعی به یک دیگر نداشته باشند . رفتار تحریک کننده طرف مقابل می تواند به بن بست رساندن این پروژه کمک کند.نتیجه تحریم هایی که اعمال می شود علیه ملت ایران هست ولی چگونه اقای سولانا به خود اجازه می دهد که خود را در طرف مردم ایران قرار دهد؟ این روش های دو گانه کمک چندانی به رسیدن یک راه حل نخواهد کرد مگر اینکه ادبیات و زمان بندی مذاکره تغییر کند.
6. به نظر می‌رسد وضعیت پرونده هسته‌ای در یک وضعیت بن بست قرار گرفته، راهی برای برون‌رفت از این بن بست متصور هست یا نه؟
ج 6- بله درست است.وضعیت پرونده هسته ای در یک بغرنج بین المللی قرار گرفته است. به نظر من هنر مذاکره کنندگان این است که با مذاکره بتوانند راه های برون رفت را فراهم کنند.مذاکره در هر شرایطی حتی در زمان جنگ عنصر تعیین کننده است و عدم مذاکره باعث بیشتر شدن پیچیدگی ها می شود.اگر نگاه های انتزاعی و خوش بینی ها در دو طرف برداشته شود، می توان خوش بین بود که اقدامی صورت خواهد گرفت.
